ਰਾਤ ਕੁਝ ਭੌਂਕਦੇ ਕੁੱਤੇ ਸੀ
ਤੇ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਸੀ
ਕੋਈ ਤਲਵਾਰ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਸੀ
ਤੇ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਸੀ

ਬਾਹਰ ਸੁੰਨਸਾਨ ‘ਚ ਲਗਦਾ ਸੀ
ਕੋਈ ਤੁਰਦਾ ਹੈ
ਬਾਕੀ ਸਭ ਨੀਂਦ ਵਿਗੁੱਤੇ ਸੀ
ਤੇ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਸੀ

ਅੱਜ ਕਿਤੇ ਸਫ਼ਰ ਨ ਕੀਤਾ
ਨ ਕਿਤੇ ਆਇ ਗਏ
ਕੰਡੇ ਲੂੰ ਲੂੰ ‘ਚ ਪਰੁੱਤੇ ਸੀ
ਤੇ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਸੀ

ਅਪਣੇ ਲਾਗੇ ਸਾਂ ਪਿਆ
ਆਪ ਹੀ ਮੈਂ ਕਫ਼ਨ ਸਮੇਤ
ਸੋਗ ਦਾ ਭਾਰ ਮਿਰੇ ਉੱਤੇ ਸੀ
ਤੇ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਸੀ

ਮਰ ਚੁੱਕੀ ਮਾਂ ਸੀ
ਉਦ੍ਹੇ ਵੈਣ ‘ਚ ਮੇਰਾ ਨਾਂ ਸੀ
ਸੁਣਦੇ ਸਭ ਲੋਕ ਨਿਪੁੱਤੇ ਸੀ
ਤੇ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਸੀ

ਜੀ ‘ਚ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਕਿਸੇ ਬੂਹੇ ‘ਤੇ
ਦਸਤਕ ਬਣ ਜਾਂ
ਬਸ ਇਹੋ ਸ਼ੌਕ ਕਰੁੱਤੇ ਸੀ
ਤੇ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਸੀ

–  ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ

 

Stray dogs kept wailing through the night
And there was silence
A dagger kept hanging above my head
And there was silence

Outside, ‘twas deafening stillness
It felt someone was walking
The rest seemed wrecked in sleep
And there was silence

Today there were no journeys
We didn’t go anywhere, we didn’t return
Pore after pore there was a thorny stitch
And there was silence

I lay next to my own body
Me along with my shroud
Carrying the burden of mourning
And there was silence

Mother had died
In her wails was heard my name
Childless, all those people were listening
And outside there was silence

My heart would pound with longing
I wanted to be a knock on the door
Such indeed was the unseasonal wish
And outside there was silence

    – Translated by Madan Gopal Singh

 

Credits:

ਕਵਿਤਾ: ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ (1920-2002)
Poetry: Harbhajan Singh (1920-2002)

ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ ਅਤੇ ਤਸਵੀਰ: ਮਦਨ ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ
English translation and the picture: Madan Gopal Singh

Further reading: Unni sau churasi ਉੱਨੀ ਸੌ ਚੁਰਾਸੀ, Harbhajan Singh, Poems on 1984, Edited and Introduced by Amarjit Chandan, Ludhiana: Chetna Prakashan. 2017

Courtesy Kitab Trinjan

The Station of the Blind / ਅੰਨ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਸਟੇਸ਼ਨ

 

The Station of the Blind

“Let me not lie. There was a crowd of 200 people.”

~ Ashok, shop owner

 

They did not see anything.

They did not see the two bodies

With blood all over them.

They did not see the two bodies

Taken away.

They did not see what they saw.

They saw what they did not see.

Their paralysed eyes

Became hidden cameras,

Hiding from the scene of crime.

Hiding from light.

There cannot be a single reason

For 200 people to not see.

Except turning blind together.

There were 200 motives

And one secret —

Deciding to go blind.

Someone put off a giant switch

To darken the stage

And the colour of blood.

They did not believe what they saw

To escape what they saw.

They will store what they clicked

In a dark room they’ll visit in secret

To keep their guilt alive.

200 blindfolded photographers

Sold their eyes

To hands that killed the sun.

© Manash Firaq [June 27, 2017]

 

ਅੰਨ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਸਟੇਸ਼ਨ

“ਮੈਂ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਬੋਲਦਾ, 200 ਕੁ ਜਣਿਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਸੀ ਉੱਥੇ।”
– ਅਸ਼ੋਕ, ਦੁਕਾਨਦਾਰ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ
ਦੇਖੇ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ
ਲਹੂ ਨਾਲ ਲੱਥਪੱਥ ਦੋ ਜਣੇ
ਦੇਖੇ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ
ਧੂਹ ਕੇ ਲਿਜਾਏ ਜਾਂਦੇ ਦੋ ਲੋਥੜੇ
ਉਹ ਨਾ ਦੇਖਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੋ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ
ਉਹ ਦੇਖਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੋ ਹੈ ਨਹੀਂ ਸੀ

ਸੁੰਨ ਹੋਈਆਂ ਅੱਖਾਂ
ਬਣ ਗਈਆਂ ਚੋਰ ਕੈਮਰੇ
ਮੌਕਾ-ਏ-ਵਾਰਦਾਤ ਤੋਂ ਲੁਕ ਗਈਆਂ
ਚਾਨਣ ਤੋਂ ਓਹਲੇ ਹੋ ਗਈਆਂ

ਕੋਈ ਇੱਕ ਵਜ੍ਹਾ ਤਾਂ ਹੋ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ
200 ਜਣਿਆਂ ਦੇ ਇਸ ਤਰਾਂ
ਇਕੱਠਿਆਂ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਣ ਦੀ
ਦੋ ਸੌ ਇਰਾਦੇ
ਪਰ ਇੱਕ ਹੀ ਸੀ ਰਾਜ਼ –
ਅੱਖੋਂ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ

ਜਿਉਂ ਕਿਸੇ ਦਿੱਤੀ ਬੱਤੀ ਬੁਝਾ
ਮੰਚ ਤੇ ਹਨੇਰਾ ਕਰਨ ਲਈ
ਲਹੂ ਦੀ ਲੋਅ ਲਕੋਣ ਲਈ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਦੇਖੇ ਤੇ ਨਾ ਕੀਤਾ ਯਕੀਨ

ਦੇਖੇ ਹੋਏ ਤੋਂ ਭਗੌੜੇ ਹੋਣ ਲਈ
ਸਾਂਭ ਲੈਣਗੇ ਉਹ
ਵਾਪਰੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ
ਇੱਕ ਹਨੇਰੇ ਕਮਰੇ ‘ਚ ਜਿੱਥੇ ਚੋਰੀ ਚੋਰੀ ਜਾਣਗੇ
ਆਪਣੇ ਗੁਨਾਹ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਰੱਖਣ ਲਈ
ਦੋ ਸੌ ਅੱਖ ਵਿਹੂਣੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ
ਵੇਚ ਦਿੱਤੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ
ਉਹਨਾਂ ਚੰਦਰੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ
ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਸੂਰਜ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ

ਪੰਜਾਬੀ ਤਰਜ਼ਮਾ: ਅਮਨ ਦੀਪ/ ਅੰਤਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ

Recitation in Punjabi by Aman Deep Caur
The poem was originally published in Public Pool : One Space For All Poets
Reproduced here with the permission of the poet.
Poet:
Manash Firaq Bhattacharjee is a poet, writer, translator and political science scholar from Jawaharlal Nehru University.  He teaches poetry at Ambedkar University, New Delhi.

Punjabi Translators:
Aman Deep Caur is a research scholar at Punjab University, Chandigarh.
Antarpreet Singh is a poet and activist in Chandigarh.

Photograph:
A mural painted by Italian street artist Blu in Buenos Aires featuring thousands of figures with their eyes covered by one endless blindfold in the colours of the Argentine flag. The flock of people seem to be obediently following their leader, a dark figure, who stands above them wearing a presidential sash and a suit and tie. Source: Buenos Aires Street Art