ਬੁਰਕੀ / bait

ਬੁਰਕੀ

ਸਿਆਣੇ ਦੀ ਤਾਕਤ ਆਖਦੀ ਹੈ
ਨਹੀਂ ਸੱਚ
ਤਕੜੇ ਦੀ ਸਿਆਣਪ ਆਖਦੀ ਹੈ
ਕਿ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਕਾਹਦੇ ਲਈ ਮਾਰਨਾ ਹੈ
ਉਹਦੇ ਅੰਦਰਲੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨੂੰ ਮਾਰੋ
ਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਤੀਰ ਦੀ
ਸ਼ਮਸ਼ੀਰ ਦੀ
ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
ਬੱਸ ਘੁਰਕੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ
ਗੱਲ ਨਾ ਬਣੇ
ਤਾਂ ਬੁਰਕੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ

ਬੁਰਕੀ ਨਾਲ
ਉੱਠੇ ਹੋਏ ਹੱਥ ਹਿੱਲਦੀ ਪੂਛ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਬੁਰਕੀ ਨਾਲ
ਦੁਸ਼ਮਣ ਅੰਦਰੋਂ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਤਾਂ ਕੀ
ਹੋਰ ਵੀ ਬੜਾ ਕੁਝ ਮਾਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਕਾਹਦੇ ਲਈ ਮਾਰਨਾ ਹੈ
ਤਕੜੇ ਦੀ ਸਿਆਣਪ ਆਖਦੀ ਹੈ

breadcrumbs

the might of the wise says
no, actually
the wisdom of the mighty says

we should not kill the enemy
the enmity inside should be killed

and to kill the enmity
we don’t need
the arrow
or the sword
we just needs to frown
and if it does not work
we need breadcrumbs

with breadcrumbs
the raised fists
become wagging tails
with breadcrumbs
not only the enmity of the enemy gets killed
lot more is killed along with

we should not kill the enemy
wisdom of the mighty says

Bait

the wisdom of the mighty states
why should the enemy be killed
the enmity inside should be killed
and to kill the enmity
we don’t need the arrow or the sword
we just need to frown
and if that does not work
we need bait

with a frown, the gut starts churning
with a bait, the raised fists become wagging tails
with the frown and baiting, not only the enmity of the enemy
a lot more gets killed along

but we

did not get startled by the frown of the mighty
did not drool over his baits
there is some other thing inside us
which does not get killed with a frown or baits

Source: Poem ‘Burki’  is written by poet/cartoonist Jaswant Singh Zafar ( ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜ਼ਫਰ ) ‘s latest poetry book  “Ih banda ki hunda? (What a man is ?) “. He is an Engineer by profession .
English Translation is by Jasdeep.

Update: Thanks to Manpreet for noticing,  a few grammatical errors have been corrected.

Update: Added alternative translation as pointed out by Gurtej

ਜ਼ੀਰੋ/Zero

ਅਸੀਂ ਜ਼ੀਰੋ ਦਾ ਅੰਕ ਈਜਾਦ ਕਰਨ ਵਾਲੀ
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦੇ ਵਰਤਮਾਨ ਹਾਂ
ਸਾਰੇ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬੰਦ ਜ਼ੀਰੋ
ਸਾਡਾ ਮੂਲ ਮੰਤਰ ਬਣਕੇ
ਸਾਡੇ ਖੂਨ ਵਿਚ ਊਂਘਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ
ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਮੱਥੇ ਅੰਦਰ ਫਸੀ ਹੋਈ ਹੈ
ਜ਼ੀਰੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਕਾਰ ਦੀ ਹੋਵੇ
ਛੋਟੀ ਜਾਂ ਵੱਡੀ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ
ਜ਼ੀਰੋ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ
ਆਪਣਾ ਮੁੱਲ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ
ਜਿਸਦੇ ਮਗਰ ਲਗਦੀ
ਉਹ ਦਸ ਗੁਣਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ
ਚੌਕੇ ਮਗਰ ਲੱਗ ਕੇ
ਚੌਕੇ ਨੂੰ ਚਾਲੀ ਬਣਾਓਂਦੀ
ਸਾਤੇ ਮਗਰ ਲੱਗਕੇ ਸੱਤਰ ਬਣਾਓਂਦੀ
ਜ਼ੀਰੋ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੇ ਮਗਰ ਲੱਗਣ ‘ਚ ਹੀ
ਆਪਣੀ ਟੌਹਰ ਸਮਝਦੀ
ਜ਼ੀਰੋ ਦਾ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮੂਹਰੇ ਲੱਗਣ ਦਾ
ਕੋਈ ਅਰ੍ਥ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ
ਆਪਣੇ ਜ਼ੀਰੋ ਹੋਣ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ
ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਅਸੀਂ
ਜ਼ੀਰੋ ਵਾਂਗ
ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਮਗਰ ਲੱਗਣ ਗਿੱਝ ਗਏ ਹਾਂ
ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ
ਕਿ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਵਾਲੇ
ਇੱਕ ਚਮਤਕਾਰੀ ਹਿੰਦਸੇ ਦੇ ਮਗਰ ਲੱਗ ਕੇ
ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਬਣਾਵਾਂਗੇ
ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਵਾਲਾ ਖੁਦ ਹੀ ਨਾ ਰਿਹਾ
ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਰਹਿ ਗਏ ਇਕੱਲੇ ਛਟਪਟਾਓਂਦੇ ਜ਼ੀਰੋ ਦੇ ਜ਼ੀਰੋ

ਲੰਮੀਆਂ ਉਦਾਸੀਆਂ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਬਾਬੇ ਤੋਂ
ਉਦਾਸੀਆਂ ਦਾ ਵਰ ਨਹੀਂ ਮੰਗ ਸਕਦੇ
ਕਿਓਂਕੇ ਅਸੀਂ
ਜ਼ੀਰੋ ਵਰਗੀਆਂ ਗੋਲ ਪ੍ਰਕਰਮਾ ਤਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ
ਉਦਾਸੀਆਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਚੜ ਸਕਦੇ
ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਅਲਮਸਤ ਨਹੀਂ ਉੱਡ ਸਕਦੇ
ਪਰਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਭਰ ਸਕਦੇ
ਉੱਪ ਗ੍ਰਹਿ ਵਾਂਗ
ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਗੋਲ ਧਾਰੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਘੁੰਮ ਸਕਦੇ ਹਾਂ
ਸਾਡਾ ਮਾਰ੍ਗ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਜ਼ੀਰੋ ਵਰਗਾ
ਗੋਲ ਜਾਂ ਇਲੈਪਟੀਕਲ
ਜੋ ਭੂਤ ਓਹੀ ਭਵਿੱਖ
ਪੈਰਾਬੌਲਿਕ ਪਾਥ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚ ਸਕਦੇ
ਸਾਨੂੰ ਅਨੰਤ ਭਵਿਖ ਤੋਂ ਡਰ ਲਗਦਾ ਹੈ

Punjabi Transliteration:
asin zero da ank eejaad karan vaali
pracheen sabhiata de varatman haan
saare paasiaan ton band zero
sada mool mantar banke
saade khoon vich oonghdi phirdi hai
jaan saade mathe vich phasi hoee hai
zero kise vi aakaar di hove
choti jaan vaddi jaan bahut vaddi
zero hi rahindi
apna mull kujh nahin hunda
jisde magar lagdi
uh das guna ho jaanda
chouke magar lagg ke
chouke nun chali banaondi
saate magar laggke sattar banaondi
zero doosriaan de magar laggan ‘ch hee
aapni tohar samajhdi
zero da kise de moohre laggan da
koee arth nahin hunda
aapne zero da ahisaas
surakhkhiat rakhkhan vale asin
zero vaang doojiaan de magar laggana gijhjh gaye haan
asin kade sochia
ki khabbe paase vaale
ikk chamatkaari hindse de magar lagg ke
vaddi rakam banaavange
khabbe paase vaala khud hi na riha
taan asin reh gaye ikkale chatpataonde zero de zero

lammeeaan udaasiaan vaale aapne baabe ton
udasiaan da var nahin mang sakde
kionke asin
zero varagiaan gol parkarmaan taan kar sakde haan
udaasiaan te nahin charh sakde
aakaash vich almasat nahin udd sakde
parvaaz nahin bhar sakde
upp grih vaang
nishchit gol dhaare vich hi ghumm sakde haan
sada marg taan ho sakda zero varga
gol jaan elepptical
jo bhoot ohi bhavikhkh
parabolic path baare nahin soch sakde
saanu anant bhavikh ton saanu darr lagda hai

English Translation:
we are the present
of an ancient civilization
that invented zero

 

zero closed from all sides
it has become our mantra
it got rooted in our blood
or is stuck in our mind
zero can be of any size
small, bigger or the biggest
still remains a zero
does not possess any value

but if it follows something
zero makes it ten times
it follows four
and makes forty
it follows seven and makes seventy
zero feels proud in following something

zero does not matter at all
if it leads something
we feel secure
being a zero
like zero we are accustomed to
follow others

sometime back we thought to follow
a mercurial left side digit
and to be heavy amount
but the left sider vanished itself
and we were left alone
a mere zero again

we can’t ask our baba
baba, the traveler of novel paths
to give us strength
to travel new paths
because we can
follow round paths like a zero
but can’t look to discover new paths
can’t fly in the endless sky
can’t take a free flight

like a satellite
we can rotate in fixed orbit
like a zero
our path can be
circular or elliptical
the same past and future
we can’t think of
and parabolic path
we are scared of
and endless future

P.S. :
mercurial left side digit (ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਵਾਲਾ
ਚਮਤਕਾਰੀ ਹਿੰਦਸੇ ) :- left-wing political ideology (ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ)
baba who traveled long new paths(ਲੰਮੀਆਂ ਉਦਾਸੀਆਂ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਬਾਬੇ ਤੋਂ) – Guru Nanak
parabolic path (ਪੈਰਾਬੌਲਿਕ ਪਾਥ ) :- endless path (ਅੰਤਹੀਣ ਰਸਤਾ)Definition

Source: Excerpts from poem ‘Zero’ by poet/cartoonist Jaswant Singh Zafar ( ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜ਼ਫਰ ) ’s second poetry book ” Asin naanak de ki lagde haan “. He is an Engineer by profession .
Listen to this poem in his own voice at apnaorg
English Translation is by Jasdeep with valuable inputs from Manpreet and Jaswant Singh Zafar himself.
(We are open for suggestions/comments on translation)

ਨਾਨਕ /Naanak – ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜ਼ਫਰ

Nanak: Journeys (2006) by Arpana Caur

 

ਨਾਨਕ

ਮਾਫ਼ ਕਰਨਾ
ਸਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ
ਨਾਨਕ ਦੀ ਅਸਲੀ  ਤਸਵੀਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਧਰਨਾ
ਪੈਂਡੇ ਦੀ ਧੂੜ ਨਾਲ ਲੱਥ ਪੱਥ ਪਿੰਜਣੀਆਂ
ਤਿੜਕੀਆਂ ਅੱਡੀਆਂ
ਨ੍ਹੇਰੀ ਨਾਲ ਉਲ੍ਝੀ ਖੁਸ਼੍ਕ ਦਾਹ੍ੜੀ
ਤੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਉਭਰੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਡੂਂਘ ‘ਚ
ਦਗਦੀਆਂ ਮਘਦੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਅੱਖਾਂ
ਅੱਖਾਂ ਜੋ –
ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ
ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ
ਤੇ ਹਰ ਸੰਸਕਾਰ ਨੂੰ
ਟਿੱਚ ਜਾਣਦੀਆਂ
ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਸਿੱਧ ਹੋ ਸਕਦੈ
ਸਾਡੇ ਲਈ ਅਸ੍ਲੀ ਨਾਨਕ

ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਸੋਭਾ ਸਿੰਘੀ ਮੂਰਤਾਂ ਵਾਲਾ
ਨਾਨਕ ਹੀ ਸੂਟ ਕਰਦਾ ਹੈ
ਸ਼ਾਂਤ
ਲੀਨ
ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇਵੀ ਵਾਂਗ ਉਠਾਇਆ ਹੱਥ
ਹੱਥ ‘ਚੋਂ ਫੁਟਦੀ ਮਿਹਰ
ਤੇ ਅੱਖਾਂ ‘ਚੋਂ ਡੁੱਲ ਡੁੱਲ ਪੈਂਦੀ ਕੋਮਲਤਾ
ਸਨ ਸਿਲ੍ਕੀ ਸ਼ਫਾਫ ਦਾਹ੍ੜੀ
ਗੋਲ ਮਟੋਲ ਗੋਰੀਆਂ ਗੁਲਾਬੀ ਗੱਲ੍ਹਾਂ
ਫੇਅਰ ਐਂਡ ਲਵਲੀ
ਸੁਰਖ ਟਿਪਸੀ  ਹੋਂਠ
ਮੁਲਾਇਮ ਜੈਮਿਨੀ ਪੈਰ
ਕੂਲੇ ਬਾਰਬੀ ਹੱਥ
ਪੈਗੰਬਰੀ ਵਸਤਰਾਂ ਦਾ ਏਰੀਅਲੀ ਨਿਖਾਰ

ਸਾਡੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਤੇ
ਨਾਨਕ ਦੇ ਸੋਭਾ ਸਿੰਘੀ ਚਿੱਤਰ ਹੀ ਟਿਕ ਸਕਦੇ
ਰਾਹਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ
ਖਤਰਨਾਕ ਨਾਨਕ ਦੀ ਅਸ੍ਲੀ ਤਸਵੀਰ ਦਾ ਭਾਰ
ਸਾਡੀ ਕੋਈ ਕੰਧ ਨਹੀਂ ਝੱਲ ਸਕਦੀ
ਮਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਅਸੀਂ ਮਰ ਮਰ ਕੇ ਬਣਾਏ
ਘਰ ਨਹੀਂ ਢੁਆਉਣੇ
ਮਸਾਂ ਮਸਾਂ ਰੱਬ ਤੋਂ ਲਾਏ ਨਿਆਣੇ
ਹੱਥੋਂ ਨਹੀਂ ਗੁਆਉਣੇ
ਅਸੀਂ ਅਸਲੀ  ਨਾਨਕ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਧਰ ਸਕਦੇ
ਮਾਫ਼ ਕਰਨਾ

– ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜ਼ਫਰ 

Nanak

Excuse us
It’s quite hard for us
to envisage the true picture of Nanak
Legs messed up with the dust of the winding path
cracked heals
dry beard entangled by turbulent winds
skin toughened in extreme weathers
hollowed cheeks
eyes popping from the facial bone structure
dazzling and sharp

Eyes, which refute-
the hierarchy
the monarchy
and clergy
The real Nanak can prove fatal to us
Such Nanak, we can’t even dream
Who
can shatter homely institutions
can spoil our kids

Can create quests
to point feet towards Kaaba
Consequently
our legs can be fractured or chopped
and may instigate us for many more wrong deeds
For instance
We may assess the hollowness of religious symbolism
we may bring out a manifesto
to divert the flows
to challenge propriety
We are wary of this preposterous Nanak

All we want is
success
succor
solace

We desire luxurious graces

flourishing family tree
yielding fruits of wealth
Nanak depicted in Sobha Singh’s portraits
is well suited for us

Cool

and calm

hand raised like goddess Lakshmi

ensuing blessing from the palm

eyes overflowing with genteel grace
White Sun-Silky beard
glowing chubby cheeks
Fair and Lovely
rosy Tipsy lips
soft Gemini feet
delicate Barbie hands
Ariel cleaned messianic robes

The walls of our homes can only hold
Nanak in the pictures of Sobha Singh’s style
Dangerous Nanak’s true picture
who rejected the well-traversed paths
is too momentous for our walls
Excuse us
we can’t afford ruining of homes
those we created with labour of blood
We can’t afford to lose kids
those we got with prayers

We can not envisage the real picture of Nanak
Excuse us please.

–  Jaswant Singh Zafar
–  Translated from Punjabi by Jasdeep Singh with Manpreet Kaur and Jaswant Singh Zafar

---

Source: Excerpts from poem ‘Naanak’ by poet/cartoonist Jaswant Singh Zafar ( ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜ਼ਫਰ ) ‘s second poetry book “Asin naanak de ki lagde haan “.

A bilingual edition of Jaswant Singh Zafar’s poems ‘The Other Shore of Words‘ was published in 2016.  Available at Chetna Parkashan, Punjabi Bhavan, Ferozepur Road,  Ludhiana, Punjab 141001 Phone: 0161 241 3613 Or Online at hook2book

Jaswant Singh Zafar – Galileo …

Jaswant Singh Zafar – Galileo

http://jaswantzafar.blogspot.com/2006/03/punjabi-poems.html
Jaswant Singh Zafar is a poet,cartoonist and electrical engineer.

Galileo was a scientist who was murdered for saying the truth that
“earth revolves around the son”.
Which was against earlier catholic ideas which stated that sun revoves round the earth.
he was the inventor of telescope also.